พิษณุโลก เม็ดกระบกคั่วเกลือ ของอร่อยจากป่า เคี้ยวมันเพลิน หากินได้อย่างจุใจปีละครั้ง ในงานวัดใหญ่ งานสมโภชพระพุทธชินราชประจำปี 2567 ชาวอ.ลับแล จ.อุตรดิตถ์ มาขายทุกปี สืบทอดจากรุ่นพ่อแม่มาหลายสิบปีแล้ว
15 กุมภาพันธ์ 2567 ที่วัดใหญ่ วัดพระศรีรัตนมหาธาตุ วรมหาวิหาร อ.เมือง จ.พิษณุโลก ขณะที่พื้นที่วัดและพื้นที่ถนนรอบนอก เต็มไปด้วยเต้นท์จำหน่ายสินค้า ในงานสมโภชพระพุทธชินราชประจำปี 2567 หรือ งานวัดใหญ่ ที่ปีนี้กำหนดจัดระหว่างวันที่ 15-21 กุมภาพันธ์ 2567 แต่ขณะนี้ สินค้าหลากหลายชนิด ได้นำมาตั้งเต็มพื้นที่เกือบหมดแล้ว และมีสินค้าหลายชนิด ที่วางจำหน่ายในตำแหน่งเดิม ๆ ต่อเนื่องมาหลายสิบปี ขายกันตั้งแต่รุ่นพ่อแม่ สืบทอดมายังรุ่นลูก ชาวพิษณุโลกและจังหวัดใกล้เคียงที่นิยมมาเที่ยวงานวัดใหญ่ ต่างจะคุ้นเคย ไม่ต้องเสียเวลาเดินหาให้ยาก
โดยเฉพาะบริเวณโดยรอบวิหารคต ของวิหารหลวงพ่อพระพุทธชินราช โซนด้านเหนือ ด้านตะวันออก เป็นโซนที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัวของงานวัดใหญ่อีกโซนหนึ่ง นับร้อยเต้นท์ เป็นที่จำหน่ายสินค้าจากอ.ลับแล จ.อุตรดิตถ์ ที่พ่อค้าแม่ค้าจะต้องนำสินค้าจากอ.ลับแลมาวางขายในงานวัดใหญ่ทุกปีอย่างต่อเนื่องตั้งแต่รุ่นพ่อรุ่นแม่มา อาทิ ไม้กวาด ปอกหมอน ผ้าปูที่นอน หมี่พันลับแล ข้าวเกรียบ และ เม็ดกระบกคั่ว ที่เป็นอาหารการกินรสชาติเค็ม ๆ มัน ๆ เป็นเอกลักษณ์ที่ขาดไม่ได้ในงานวัดใหญ่ ในทุก ๆ เช้า จะได้ยินเสียงตะหลิว กระทบกระทะเป็นจังหวะ ของการคั่วเม็ดกระบกของชาวอ.ลับแล
เจ้าของร้านจากอ.ลับแล จ. อุตรดิตถ์ โซนรอบวิหารหลวงพ่อพระพุทธชินราชจะเรียกว่าโซนลับแล ทางวัดจะจัดล็อกไว้ให้สำหรับพ่อค้าแม่ค้าจากอ.ลับแล จ.อุตรดิตถ์มาวางขายเป็นประจำทุกปีในงานวัดใหญ่ มีสินค้าหลากหลายชนิดที่ขึ้นชื่อคือหมี่พันลับแล และยังมี เมี่ยงคำ ไม้กวาด ทุเรียนกวน ที่นอน ปอกหมอน และที่ขาดไม่ได้คือเม็ดกระบกคั่ว ต้องมาขายทุกปี และหากินได้เพียงปีละ 1 ครั้งเท่านั้น โดยเฉพาะที่งานวัดใหญ่ ชาวอ.ลับแล จะนำเม็ดกระบก มาคั่วขายทุกปี ใส่ถุงขายตั้งแต่ถุงละ 20-50-100 บาท มีผู้นิยมมาซื้อเม็ดกระบกมากทุกปีเช่นกัน เนื่องจากรสชาติมัน ๆ เค็ม ๆ
เม็ดกระบกเหล่านี้ จะมีชาวเขา แถบภาคเหนือ จากจ.ลำปาง จ.น่าน เก็บเม็ดกระบกจากป่า มาขายส่งให้อีกทอดหนึ่ง เมื่อหมดจากงานวัดใหญ่แล้ว พวกพ่อค้าแม่ค้าอ.ลับแล ก็จะไปขายต่อที่งานพระแท่นศิลาอาสน์ จ.อุตรดิตถ์ งานวัดป่าสัก หนองตม อ.พรหมพิราม จ.พิษณุโลก และงานพระปรางค์ จ.สุโขทัย ในบางปี เม็ดกระบกเฉพาะที่ขายในงานวัดใหญ่ก็ขายหมด งานอื่น ๆ ไม่มีขาย เรียกว่า สามารถหาซื้อกินได้ปีละครั้งเท่านั้น และต้องคั่วขายกันทั้งวัน โดยนำเม็ดกระบก คั่วในกระทะ กับเกลือป่น ใช้เวลาประมาณ 30 นาที ก็นำขึ้นมา แล้วใช้ถ้วยตวงตักใส่ถุง มีขายทั้งแกะเปลือก และไม่ได้แกะเปลือก