วันที่ 4-5 กุมภาพันธ์ 2563 นี้ นายสนธิรัตน์ สนธิจิรวงศ์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพลังงาน ขวัญใจเกษตรกรคนจน มีกำหนดการจะลงพื้นที่ตรวจราชการและตรวจเยี่ยมโครงการในพื้นที่ จ.ขอนแก่น ซึ่งเป็นการเดินทางไปเมืองหมอแคนเป็นครั้งที่ 2 หลังจากวันที่ 19 ธันวาคม 2562 ได้เดินทางไปพบปะกับผู้นำวิสาหกิจชุมชนจากหลายจังหวัดภาคอีสาน ที่ ต.สาวะถี อ.เมือง จ.ขอนแก่น เพื่อรับฟังความเห็นและนำเสนอรูปแบบของนิคมเกษตรอินทรีย์สาวะถีนคร
ส่วนการเดินทางไป จ. ขอนแก่นในครั้งล่าสุดนี้ เพื่อรับฟังรายงานแนวทางดำเนินงานเพื่อขับเคลื่อนนโยบายพลังงานชุมชน ของพลังงานจังหวัดในพื้นที่เขตตรวจราชการที่ 12 (ขอนแก่น กาฬสินธุ์ มหาสารคาม ร้อยเอ็ด) ที่ประกอบด้วยตัวแทนพลังงานจังหวัด ใน 4 จังหวัด และผู้นำวิสาหกิจชุมชน รวม 50 คน การรับฟังข้อเสนอแนะจากผู้ประกอบการโรงไฟฟ้าและผู้ประอบการธุรกิจปาล์มน้ำมันเพื่อผลิตไบโอดีเซลในพื้นที่ด้วย
อาจารย์ไกรเลิศ ทวีกุล อาจารย์ประจำคณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น เปิดเผยว่า ในโอกาสที่รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพลังงานจะลงพื้นที่ จ. ขอนแก่น ในวันที่ 4 กุมภาพันธ์ นี้ ทางกลุ่มวิสาหกิจชุมชนปลูกผักปลอดสารพิษเตรียมเข้าพบเพื่อสนับสนุนการขับเคลื่อนเป็นสถานีพลังงานนำร่องใน 3 พื้นที่ ได้แก่ วิสาหกิจชุมชนบ้านหนองหญ้าข้าวนก อ.พระยืน วิสาหกิจชุมนบ้านหินฮาว อ.บ้านฝาง และวิสาหกิจชุมนบ้านหนองชุ่ม อ.โนนศิลา โดยเสนอของบสนับสนุนตลอดกระบวนการตั้งแต่ต้นน้ำ กลางน้ำ และปลายน้ำ โดยต้นน้ำเป็นการติดตั้งเครื่องสูบน้ำบาดาลด้วยโซลาร์เซลล์สำหรับปลูกผัก กลางน้ำใช้โซลาร์เซลล์ทำห้องเย็น โรงอบ การล้างผัก การแปรรูป และปลายน้ำการนำโซลาร์เซลล์สนับสนุนสมาร์ทฟาร์มมิ่ง
ส่วนวิสาหกิจชุมชนบ้านป่าปอ อ.บ้านไผ่ จะของบสนับสนุนเพื่อติดตั้งเครื่องสูบน้ำบาดาลด้วยโซลาร์เซลล์สำหรับปลูกผักพื้นที่ 30 ไร่ และติดตั้งโซลาร์เซลล์ในโรงอบ โรงแปรรูปมะม่วง ตลอดการบรรจุภัณฑ์ด้วย เพื่อส่งออกไปยังประเทศจีน และเวียดนาม โดยวิสาหกิจมีสมาชิกปลูกมะม่วงรวมกว่า 3 พันไร่ นอกจากนี้ วิสาหกิจยังรวมกลุ่มกันจะสร้างโรงคัดแยกและบรรจุขี้วัวใส่ถุงเพื่อนำไปจำหน่ายด้วย
อาจารย์ไกรเลิศ กล่าวว่า นอกจากนี้ทางกลุ่มวิสาหกิจชุมชนต่างๆ ที่ปลูกหญ้าเนเปียร์ กระถินณรงค์ จำนวน 10 ตำบล 10 โรงไฟฟ้า ในพื้นที่อำเภอหนองเรือ หนองสองห้อง ชนบท เปลือยน้อย ศรีชมพู ภูผาม่าน บ้านฝาง และพล เตรียมจะรายงานรัฐมนตรีว่าการกระทรวงพลังงานถึงความพร้อมในการยื่นประมูลโรงไฟฟ้าชุมชนในกลุ่มทั่วไป ซึ่งขณะนี้ทางกลุ่มวิสาหกิจมีความพร้อมในด้านมีวัตถุดิบป้อนเป็นเชื้อเพลิงให้กับโรงไฟฟ้าไม่ว่าจะเป็นหญ้าเนเปียร์ และกระถินณรงค์ รวมถึงไม้ไผ่ของโรงไฟฟ้าที่นิคมเกษตรอินทรีย์สาวะถีนคร หรือสาวะถีโมเดล
อย่างไรก็ตาม ทางกลุ่มวิสาหกิจชุมชนยังขาดบริษัทที่จะมาจับคู่ ซึ่งมีความสำคัญมากที่จะนำเงินเข้ามามาลงทุน จึงจะขอปรึกษารัฐมนตรีว่าการกระทรวงพลังงานในส่วนนี้ด้วย
ด้านนายวิรัตน์ โพธิ์ศรีเรือง ประธานศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวชุมชนบ้านโนนรัง ผู้ดำเนินโครงการโรงไฟฟ้าที่นิคมเกษตรอินทรีย์สาวะถีนคร หรือสาวะถีโมเดล กล่าวเสริมว่า ตนเตรียมตัวที่จะรายงานความคืบหน้า “สาวัตถีโมเดล” ต่อรัฐมนตรีว่าการกระทรวงพลังงานในวันที่ 4 กุมภาพันธ์ นี้ เพื่อเตรียมความพร้อมในการยื่นประมูลโรงไฟฟ้าชุมชน ขนาด 10 เมกะวัตต์ ใช้ไม้ไผ่อัดเม็ดเป็นเชื้อเพลิง ป้อนโรงไฟฟ้า ซึ่งตอนนี้มีการรวมกลุ่มวิสาหกิจ 3 อำเภอ ปลูกไม้ไผ่บนพื้นที่ 1-1.5 หมื่นไร่ ที่เหลืออีกประมาณ 5 พันไร่ จะเป็นเกษตรอินทรีย์ตามแผนปลดหนี้ให้เกษตรกร เป็นการบูรณาการสร้างรายได้ให้เกษตรกร สร้างความเป็นอยู่ที่ดีให้กับชุมชนด้วย
ก่อนหน้านี้เมื่อวันที่ 19 ธันวาคม 2562 รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพลังงาน ได้ลงพื้นที่ จ.ขอนแก่น เพื่อรับฟังความเห็นและนำเสนอรูปแบบของนิคมเกษตรอินทรีย์สาวะถีนคร อ.เมือง จ.ขอนแก่น ที่เป็นการรวมตัวกันของชุมชนในพื้นที่ ต.สาวะถี ทั้งตำบล 24 หมู่บ้าน สมาชิก 2,500 ครอบครัว มีพื้นที่รวมประมาณ 2,500 ไร่ และมีการจัดระบบการรวมกลุ่มตามสภาพพื้นที่เพื่อสนับสนุนบ่อบาดาลสูบน้ำโดยโซล่าเซลล์ ให้คลุมพื้นที่ โดยมีการจัดตั้งคณะกรรมการเพื่อบริหารโครงการ ในการทำการเกษตรอินทรีย์และปลูกพืชพลังงานเพื่อป้อนโรงไฟฟ้า
โครงการนิคมเกษตรอินทรีย์สาวะถีนคร “สาวะถีโมเดล” ได้รับการสนับสนุนเบื้องต้น เป็นบ่อบาดาลสูบน้ำโดยโซล่าเซลล์ จำนวน 58 บ่อ และชุมชนมีความต้องการโรงไฟฟ้า ขนาดประมาณ 1 เมกกะวัตต์เพื่อไม่ให้มีขนาดใหญ่มากเกินไปเพื่อให้ชุมชนสามารถเข้ามีมีส่วนในการบริหารจัดการและเข้าถึงได้ง่าย
แผนผลักดันให้ “สาวะถีโมเดล” เป็นโครงการในยุทธศาสตร์กลุ่มจังหวัด “ร้อยแก่นสารสินธุ์” ( ร้อยเอ็ด ขอนแก่น มหาสารคาม กาฬสินธุ์)เพื่อผลักดันโครงการโรงไฟฟ้าชุมชน และการแก้ปัญหาภัยแล้งในพื้นที่นอกเขตชลประทาน เพื่อพัฒนาชีวิตความเป็นอยู่ของประชาชนให้ดีขึ้น
ผู้สื่อข่าวรายงานด้วยว่า ในโอกาสนี้รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพลังงานลงพื้นที่ จ. ขอนแก่นครั้งนี้ ในวันที่ 5 กุมภาพันธ์ 2563 กำหนดการจะไปวางศิลาฤกษ์โครงการก่อสร้างคลังน้ำมันที่ อ.บ้านไผ่ จ.ขอนแก่น ของบริษัท ไทย ไปป์ไลน์ เน็ตเวิร์ค จำกัด หรือ TPN ในเครือ PSTC โดยจะดำเนินการวางระบบท่อขนส่งน้ำมันระยะทาง 342 กิโลเมตร ผ่าน 55 ตำบล 18 อำเภอ 5 จังหวัด เริ่มก่อสร้างจากอำเภอเสาไห้ จังหวัดสระบุรี ผ่านไปยังเส้นทางอ.ชัยบาดาล จ.ลพบุรี อ.แก้งคร้อ จ.ชัยภูมิ สิ้นสุดที่ อ.บ้านไผ่ จ.ขอนแก่น และจะมีการก่อสร้างคลังน้ำมันปลายทางที่ อ.บ้านไผ่ จ.ขอนแก่น ขนาด 140 ล้านลิตรด้วย น คาดว่าจะเปิดดำเนินการได้ช่วไตรมาสที่ 4 ของปี 2564 ซึ่งจะช่วยลดปริมาณการบรรทุกน้ำมันทางรถบรรทุกลงไปจำนวน 88,000 เที่ยวต่อปี และประหยัดเชื้อเพลิงในการขนส่งลงไปได้กว่า 15.4 ล้านลิตรต่อปี ซึ่งเมื่อต้นทุนการขนส่งลดลงจะส่งผลให้ราคาน้ำมันขายปลีกในพื้นที่ภาคอีสานราคาต่อลิตรต่ำลงประมาณ 20 สตางค์ต่อลิตร