วันที่ 29 พ.ย.2560 ที่ โรงเรียนบ้านห้วยน้ำไซ สาขาร่องกล้าวิทยา ม.10 ต.เนินเพิ่ม อ.นครไทย จ.พิษณุโลก เด็กนักเรียนชาวไทยภูเขาเผ่าม้งในพื้นที่ ที่กำลังศึกษาอยู่ในระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 1-6 กำลังขะมักขะเม้นกับการทำกิจกรรมการศึกษาเรียนรู้นอกห้องเรียน ซึ่งวันนี้ ครูเทียน หรือ นายธนกร เฉลิมศรี ครูโรงเรียนบ้านห้วยน้ำไซ สาขาร่องกล้าวิทยา ได้พาเด็กๆ แต่งกายด้วยชุดประจำเผ่า ออกมาทำกิจกรรมปั้นข่าวจี่ ที่สนามหน้าเสาธง ท่ามกลางบรรยากาศที่สนุกสนานปนความวุ่นวายแบบหน้ารักของเด็กๆ ที่ต่างสนใจเรียนรู้ในสิ่งที่ครูพยายามอธิบายและสอน พร้อมกับหัดลงมือทำตามด้วยความสนุกสนาน เมื่อสุกได้ที่แล้วก็ต่างชิมข้าวจี่ฝีมือตนเองด้วยความภูมิใจอย่างเอร็ดอร่อย
ครูเทียน ได้บอกว่า กิจกรรมวันนี้เป็นกิจกรรมการเรียนรู้นอกห้องเรียน โดยได้นำความรู้จากอาหารอีสานในบ้านเกิดของตนเอง หยิบยกมาสอนเด็กนักเรียน เพื่อให้เด็กสามารถนำไปใช้ได้จริงในชีวิตประจำวัน โดยเฉพาะในช่วงฤดูกาลท่องเที่ยวเช่นนี้ ซึ่งถ้าหากว่าเด็กๆสามารถทำข้าวจี่ได้รสชาติดี อร่อย ก็จะสามารถต่อยอดให้เด็กนำไปปิ้งขายให้กับนักท่องเที่ยวที่เดินทางมาเที่ยวที่ตลาดนัดเด็กดอยที่จะเปิดอย่างเป็นทางการ ในวันที่ 5 ธันวาคม 2560 นี้ ก็จะเป็นการช่วยฝึกประสบการณ์ให้เด็กได้เรียนรู้จากการลงมือทำจริงและสามารถต่อยอดเป็นรายได้ให้ตนเองในอนาคตได้อีกด้วย ซึ่งหากในอนาคตหากเด็กพร้อมที่จะทำจำหน่ายจริงๆ ก็จะต้องดูแลเรื่องสุขอนามัยให้ดีกว่านี้ คือทุกขั้นตอนเด็กๆ จะต้องสวมถุงมือทุกครั้งอาหารจะได้สะอาดแต่ในวันนี้เป็นการฝึกเรียนรู้ เลยยังไม่ได้ใส่ แต่กำชับให้เด็กทุกคนก่อนลงมือทำต้องล้างมือให้สะอาดเป็นการปลูกฝังสุขอนามัยไปในตัวด้วย
ครูเทียนได้บอกต่ออีกว่า ข้าวจี่เป็นอาหารของชาวอีสาน ซึ่งตนเองก็เป็นคนอีสาน แต่ได้มาบรรจุเป็นครูอยู่ภาคเหนือ เลยนำข้าวจี่มาสอนให้เด็กนักเรียนที่นี่ได้ลองทำ สำหรับข้าวจี่ ก็คือข้าวเหนียวปั้นขนาดเท่ากำมือทุบให้แบนๆ โรยด้วยเกลือป่นเล็กน้อย นำมาปิ้งบนเตาถ่านให้พอแห้ง จากนั้นก็นำไปชุบไข่ไก่ที่ตีเตรียมไว้ แล้วนำไปย่างอีกรอบจนข้าวเหนียวมีสีเหลือง มีกลิ่นหอม น่ารับประทาน ข้าวจี่เป็นอาหารที่นิยมกินในฤดูหนาว เพราะคนสมัยก่อนจะนิยมนั่งผิงไฟคุยกัน แล้วก็ทำข้าวจี่กินแก้หนาวไปด้วย อีกอย่างช่วงนี้เป็นฤดูหลังเก็บเกี่ยวข้าว ข้าวใหม่จะมีกลิ่นหอมและนุ่ม จึงเหมาะที่จะนำมาทำข้าวจี่กินกันเป็นอย่างมาก
แต่บางคนก็ว่าจริงๆแล้ว เป็นเพราะชาวอีสานชอบเดินทางไกลหลังฤดูทำนา จึงต้องเตรียมอาหารเก็บไว้กินนานๆ ซึ่งนั่นก็คือข้าวจี่ และเมื่อทำมากพอสมควรก็จะนำไปถวายพระ จนกลายเป็นประเพณีทำบุญข้าวจี่ของชาวอีสานมาถึงปัจจุบันนั่นเอง
……………………………………………………………………………………………………………………..