จากปัญหาน้ำท่วมซ้ำซาก เป็นประจำทุกปี ในพื้นที่ จ.พิษณุโลก และจังหวัดใกล้เคียง โดยเฉพาะบริเวณทุ่งสาน อ.พรหมพิราม จ.พิษณุโลก จะถูกน้ำท่วมพื้นที่การเกษตรกว่า 95,000 ไร่ ส่งผลให้ในปี 2518 พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ได้มีอัจฉริยภาพในการมองเห็นว่า การก่อสร้างเขื่อนทดน้ำแม่น้ำน่านที่ไหลจากเขื่อนสิริกิติ์เพื่อแก้ไขปัญหาน้ำท่วมในพื้นที่ทุ่งสาน และ พื้นที่โดยรอบ พร้อมสามารถกักเก็บไว้ในฤดูแล้ง และเป็นที่แหล่งน้ำทางชลประทานทางการเกษตรอีกด้วย จึงได้พระราชดำริให้มีการก่อสร้างโครงการส่งน้ำและบำรุงรักษาเขื่อนนเรศวร หรือ เขื่อนนเรศวร ขึ้นที่บ้านหาดใหญ่ หมู่ที่ 7 ต.พรหมพิราม อ.พรหมพิราม จ.พิษณุโลก
นายสุรินทร์ ทรัพย์สกุล หัวหน้าฝ่ายจัดสรรน้ำ เขื่อนนเรศวร กล่าวว่า หลังจากพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ได้ทรงพระราชดำริ ให้ก่อสร้างเขื่อนนเรศวร ขึ้นในปี 2518 แล้ว จากนั้นได้มีการก่อสร้างแล้วเสร็จในปี 2525 โดยมีพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช พร้อมด้วยสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ บรมราชินีนาถ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี พระวรราชาทินัดดามาตุ ได้เสด็จมาเป็นองค์ประธานเปิดป้ายเขื่อนนเรศวรอย่างเป็นทางการในวันที่ 25 กุมภาพันธ์ 2525 ซึ่งในครั้งนั้นมีประชาชนชาวพิษณุโลก และใกล้เคียงเดินทางมารับเสด็จกันจำนวนมาก
โดยโครงการส่งน้ำและบำรุงรักษาเขื่อนนเรศวร หรือ เขื่อนนเรศวร เป็นส่วนหนึ่งของ โครงการพัฒนาเกษตรชลประทานพิษณุโลก เพื่อใช้ประโยชน์จากน้ำที่ระบายมาจากเขื่อนสิริกิติ์ที่อยู่ทางด้านเหนือน้ำประมาณ 176.00 กิโลเมตร ตัวเขื่อนสร้างบานประตูระบายน้ำ 5 ช่อง สามารถระบายน้ำ 1,600 ลบ.ม.ต่อวินาที ในส่งน้ำเพื่อนำน้ำไปหล่อเลี้ยงพื้นที่เพาะปลูกสองฝั่งแม่น้ำน่านจำนวนกว่า 150,000 ไร่ ช่วยเหลือเกษตรกรในบริเวณพื้นที่เขตจังหวัดพิษณุโลก พิจิตร และนครสวรรค์ตอนบน ถือว่าเป็นอัจฉริยภาพของพระองค์ท่านที่สามารถแก้ไขปัญหาน้ำท่วมในพื้นที่ทุ่งสาน อ.พรหมพิราม และจังหวัดใกล้เคียง ซึ่งหลังจากมีเขื่อนนเรศวรแล้ว พื้นที่ดังกล่าวไม่มีน้ำท่วมอีกเลย และหลังจากมีการสร้างเขื่อนนเรศวรแล้ว พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ก็ทรงพระราชดำริให้สร้างเขื่อนแควน้อยบำรุงแดน ในพื้นที่ อ.วัดโบสถ์ จ.พิษณุโลก ต่อไป
