วันนี้( 10 ก.พ.) ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ที่บ้านเลขที่ 60/1 ม.2 บ้านบางพยอม ต.หัวรอ อ.เมือง จ.พิษณุโลก ซึ่งเป็นบ้านเก่าแก่ของหมู่บ้านบางพยอม มีชาวบ้านผู้เฒ่าผู้แก่ในหมู่บ้าน มาประกอบพิธี ไหว้ผีปู่ย่า โดยนำอาหารคาว หวาน เสื้อผ้าของใช้ มาประกอบพิธีเซ่นไหว้ ที่บ้านหลังดังกล่าวขึ้นตามความเชื่อว่าที่บ้านหลังดังกล่าวคือ “ตาผีโรง” หรือเป็นสถานที่ที่เชื่อว่าวิญญาณของบรรพบุรุษที่ล่วงลับไปแล้ว จะมาอาศัยอยู่ในที่แห่งนี้ระหว่างที่รอไปเกิดใหม่ จึงเปรียบเสมือนเป็นการจัดพิธีเลี้ยงผี หรือพิธีไหว้ผีปู่ย่า ผีบรรพบุรุษ ซึ่งจะจัดขึ้นทุกปี และเป็นประเพณีที่สืบทอดกันมาหลายชั่วอายุคน โดยเชื่อว่าผีปู่ย่า หรือผีบรรพบุรุษ จะคอยช่วยเหลือลูกหลาน ให้อยู่เย็นเป็นสุข จะคอยปกป้องให้แคล้วคลาดจากพยันตรายทั้งปวง
นางทองศรี แก่นเพิ่ม อายุ 66 ปี อยู่บ้านเลขที่ 65 ม.2 ต.หัวรอ อ.เมือง จ.พิษณุโลก เล่าให้ฟังว่า ประเพณีไหว้ผีปู่ย่า ก็เปรียญเสมือนเป็นการทำบุญอุทิศส่วนกุศลให้กับบรรพบุรุษที่ล่วงลับไปแล้ว ซึ่งประเพณีสืบทอดกันมาหลายชั่วอายุคน ตามความเชื่อว่าบรรพบุรุษที่ล่วงลับไปแล้วระหว่างยังไม่ไปเกิดจะมาพักอาศัยอยู่ที่บ้านหลังนี้ ที่เรียกว่า “ตาผีโรง” ซึ่งจะจัดขึ้นปีละ 1 ครั้ง ในวันขึ้น 3 ค่ำ เดือน 3 โดยพิธีในช่วงเช้าคือเช้าบ้านในแต่ละหลัง จะทำอาหารคาว หวาน ที่บรรพบุรุษชื่นชอบ และเสื้อผ้า ประกอบกับเงิน ทอง จัดชุดมาเซ่นไหว้ที่บ้านหลังดังกล่าว โดยจะมีผู้เฒ่าผู้แก่ในหมู่บ้านจุดธูปทำพิธีเซ่นไหว้ เหมือนเป็นการบอกกล่าวให้วิญญาณบรรพบุรุษได้รับรู้ว่าลูกหลานได้มาทำการเซ่นไหว้ ตามความเชื่อว่าบรรพบุรุษจะคอยคุ้มครอง ให้ลูกหลานแคล้วคลาดจากอันตรายทั้งปวง จะอยู่ร่มเย็นเป็นสุข
นางทองศรี แก่นเพิ่ม เล่าต่ออีกว่าหลังจากทำพิธีจุดธูปบอกกล่าวจนธูปหมดดอกแล้วก็จะมีการลาและนำอาหารคาวหวานใส่ชลอม จากนั้นจะตั้งขบวนแห่ซึ่งเรียกอีกอย่างนึงว่า “พิธีส่งทัพ” โดยผู้ร่วมขบวนจะถือดาบไม้ ตั้งขบวนหาบอาหารคาวหวาน โดยจะมีการร้องรำทำเพลง ตีเกาะเคาะไม้ไปตลอดเส้นทาง ที่จะแห่ไปที่จุดทางสามแพร่งของหมู่บ้านซึ่งเชื่อว่าจุดทางสามแพร่ง คือประตูเชื่อมต่อระหว่างอีกภพที่วิญญาณบรรพบุรุษผู้ล่วงลับอาศัยอยู่และหลังจากที่นำอาหารไปวางไว้เรียบร้อยแล้ว ทุกคนในขบวนจะเดินกลับกันเงียบ โดยไม่หันหลังกลับไปมองอีกเลยเพราะเชื่อว่าวิญญาณของบรรพบุรุษกำลังมาทานอาหารคาวหวานที่เตรียมไว้ให้
นับได้ว่าเป็นประเพณีที่สืบทอดกันมาอย่างยาวนานของคนหมู่บ้านบางพยอมเพื่อให้ผีปู่ผีย่า ผีบรรพบุรุษช่วยดูแลปกป้อง คุ้มครองลูกหลานในหมู่บ้านให้อยู่อย่างร่มเย็นเป็นสุข เจริญรุ่งเรืองนั่นเอง