ฮอตนิวส์ตระเวนชิม ได้มีโอกาสแวะชิม ก๋วยเตี๋ยวห้อยขาป้ากฐิน เจ้าตำรับก๋วยเตี๋ยวห้อยขาขนานแท้ของเมืองพิษณุโลก ถนนพุทธบูชา ริมแม่น้ำน่าน เลยวัดใหญ่ไปทางเหนือเล็กน้อย ได้รสชาติและบรรยากาศเดิม ๆ ร้านไม้เก่า ๆ ดูไม่เลิศหรูแต่คงความขลังของก๋วยเตี๋ยวห้อยขาสมัยป้ากฐินยังมีชีวิต
ก๋วยเตี๋ยวห้อยขาป้ากฐิน เปิดขายมาตั้งแต่พ.ศ. 2500 ถือเป็นต้นตำรับเจ้าแรก ๆ ที่ขายก๋วยเตี๋ยวไทยและมีที่นั่งให้ลูกค้าได้ห้อยขา จนกระทั่งมีร้านก๋วยเตี๋ยวหลายเจ้ามากมาย นำคำว่า ห้อยขา ไปต่อท้ายชื่อร้านของต้นเอง พร้อมกับจัดที่นั่งให้ลูกค้าได้นั่งห้อยหาเหมือนกับร้านป้ากฐิน ลองซักไซ้ไล่เรียงประวัติความเป็นมา 57 ปีของร้าน ป้ากฐิน ย้ายร้านมาบ่อยเหมือนกัน
พี่เฉลี่ยว แสงอรุณ 52 ปี หลานสาวป้ากฐิน ผู้สืบทอดตำนานก๋วยเตี๋ยวห้อยขาป้ากฐิน เล่าให้ฮอตนิวส์ฟังว่า ในอดีตตั้งแต่แรกเริ่มเลยตั้งแต่พ.ศ.2500 ป้ากฐิน ปานพิณ ขายก๋วยเตี๋ยวอยู่ในแพในแม่น้ำน่าน บริเวณฝั่งศาลจังหวัดพิษณุโลก ทำก๋วยเตี๋ยวขายกับตาเมือง ปานพิณ สามีของป้ากฐิน สมัยนั้นป้าก็ทำที่นั่งให้ลูกค้าได้ห้อยขาในแพ หันหน้าออกไปในแม่น้ำน่าน และขายก๋วยเตี๋ยวไทยมาตลอดตั้งแต่ชามละ 50 สตางค์เรื่อยมา ต่อมา มีนโยบายโยกย้ายเรือนแพขึ้นบก ป้ากฐินก็ย้ายร้านขึ้นมาบนบกหลายที่ ทั้งบริเวณหน้าสรรพากร ใกล้ที่ว่าการอำเภอเมืองพิษณุโลก ใต้ต้นมะขามใหญ่ใกล้ประตูทางออกวัดใหญ่ กระทั่งล่าสุดประมาณพ.ศ. 2525 จึงย้ายร้านมาอยู่ ณ ที่ร้านปัจจุบัน บ้านเลขที่ 64/9 ถ.พุทธบูชา อ.เมืองพิษณุโลก
ส่วนตัวพี่เฉลียวเองนั้น เป็นหลานของป้ากฐิน นายวัน แสงอรุณ พ่อของพี่เฉลียว เป็นน้องชายป้ากฐิน เมื่อยังเด็ก ๆ พ่อก็ให้มาช่วยป้ากฐินขายก๋วยเตี๋ยว ตั้งแต่อายุ 12 ปี สมัยนั้นป้ากฐินเป็นโบราณ ก็ไม่ได้อยากให้เรียน พี่เฉลียวจึงเรียนจบแค่ชั้นป.1 และมาช่วยป้ากฐินขายตลอด ช่วยทำทุกอย่างตั้งแต่เตรียมร้าน เตรียมเครื่องปรุง น้ำซุบ ลวกเส้น ปรุงก๋วยเตี๋ยว กระทั่งป้ากฐินแก่ตัวลงและเสียชีวิตในวัย 82 ปี เมื่อพ.ศ.2545 กิจการก๋วยเตี๋ยวห้อยขาป้ากฐินจึงถ่ายโอนมาให้พี่เฉลียวบริหารจัดการจนถึงปัจจุบัน
“สูตรของเราเหมือนเดิมทุกอย่าง เหมือนสมัยที่ป้ากฐินทำก๋วยเตี๋ยวด้วยตัวเอง ให้อร่อยอย่างก๋วยเตี๋ยวไทยโบราณ ที่ถึงเครื่องปรุง และสภาพของร้านค้าก็จะอยู่ในสภาพเดิม ก่อนเสียชีวิต ป้ากฐินได้สั่งเสียไว้ว่า ห้ามปรับปรุงร้าน ให้อยู่ในสภาพเดิม ๆ แกชอบบรรยากาศเก่า ๆ “
ทุก ๆ เช้า พี่เฉลี่ยว และพี่วรพัฒน์ จันทรรางกูร สามีของพี่เฉลียว ก็จะช่วยกันเตรียมร้านทำน้ำซุป เครื่องปรุงให้พร้อม คอยท่าบริการลูกค้า กับเมนูก๋วยเตี๋ยวไทยหลากหลาย อาทิ ต้มจืด ต้มยำ เย็นตาโฟ เนื้อสด เนื้อเปื่อย หมูแดง หนังหมู ลูกชิ้นหมู ลูกชิ้นเนื้อ เส้นเล็ก เส้นใหญ่ บะหมี่เหลือง เส้นหมี่ขาว วุ้นเส้น พร้อมเสริฟตั้งแต่เวลา 08.30 น.-16.00 น. ทุกวัน ทั้งคู่ฝากบอกมายังลูกค้าว่า ขออนุญาตปรับราคาขายขึ้นนิดหน่อย ต้นทุนทุกอย่างขยับนำหน้าไปหมด แต่ร้านป้ากฐินยืนขายราคาเดิมมานานหลายปีแล้ว จะขอปรับราคาขึ้นธรรมดาจากชามละ 25 บาท เป็น 30 บาท พิเศษ จากชามละ 30 บาท เป็น 35 บาท
ฮอตนิวส์ตระเวนชิม สอบถามถึงยอดขายเป็นอย่างใดบ้าง ด้วยโซนนี้จากประตูวัดใหญ่ริมแม่น้ำน่านขึ้นเหนือเรื่อยมาจนถึงร้านป้ากฐิน มีร้านก๋วยเตี๋ยวเปิดใหม่หลายร้านมาก และต่างนิยมใช้คำต่อท้ายร้านว่าก๋วยเตี๋ยวห้อยขา พี่เฉลียว บอกว่า ก็มีบ้างที่ยอดขายลดลงไป ร้านเรามีลูกค้าประจำมาก ทั้งคนพิษณุโลกและนักท่องเที่ยว คำว่าก๋วยเตี๋ยวห้อยขา เราไม่ได้จดลิขสิทธ์ไว้ ใคร ๆ ก็สามารถใช้ได้ ห้อยขาเป็นคำกริยา มีที่มาจากแม่ช้อยนางรำ เปิปพิสดารมาแวะชิม และตั้งชื่อก๋วยเตี๋ยวห้อยขาให้ แต่ร้านเปิดใหม่จะมาใช้ชื่อว่าป้ากฐินคงไม่ได้ ลูกค้ามีโอกาสเลือก แต่ถ้าอยากทานสูตรดั้งเดิมของป้ากฐิน ก็เชิญแวะมาชิมที่ร้านเรา