ย่างหน้าร้อนของทุกปี ช่วงเดือนมีนาคม-เมษายน จะมีวงรอบปฏิทินของนักข่าวในพิษณุโลกหลายแขนง จะไปถ่ายภาพแมงกะพรุนน้ำจืด ลำน้ำเข็ก สัปดาห์ที่ผ่านมา 9 มีค.56 ก็ไปติดตามถ่ายทำหลายแขนง ทั้งคุณเดชา คุณอาร์ต เดลินิวส์ คุณธเนส คุณยอดเพชร ทีมข่าวฮอตนิวส์ ได้ออกไปตามล่าถ่ายภาพแมงกะพรุนน้ำจืดลำน้ำเข็ก ที่แก่งท่าเดื่อ บ้านเข็กพัฒนา ต.บ้านแยง อ.นครไทย จ.พิษณุโลก ริมถนนพิษณุโลก-หล่มสัก หลักกม.ที่ 73-74 แต่ปรากฏว่า แมงกะพรุนยังอยู่ในระยะเป็นไข่รอการฟักตัวเป็นตัวเต็มวัย
เป็นธรรมชาติของการทำข่าวครับ บางข่าวต้องอาศัยจังหวะและโชคช่วย ต้นเดือนมีนาคมปี2555 ผมก็ไปที่แก่งจิก หรือแก่งท่าเดื่อกับคุณธเนสและยอดเพชรเหมือนกัน แต่ก็เจอในระยะเป็นไข่ แล้วก็ลืม ๆ ไป ไม่ได้ไปถ่ายซ้ำต่อเนื่องจนมาถึงปีนี้
แมงกะพรุนน้ำจืดในลำน้ำเข็ก หรือ แม่น้ำวังทอง ถูกค้นพบศึกษาอย่างเป็นทางการช่วงปี 2548-2549 พบในล้ำน้ำเข็ก ที่แก่งวังน้ำเย็น อุทยานแห่งชาติทุ่งแสลงหลวงหนองแม่นา อ.เขาค้อ จ.เพชรบูรณ์ จุดที่ค้นพบแมงกะพรุนน้ำจืดเป็นประเทศที่ 5 ของโลก รองจากสหรัฐอเมริกา รัสเซีย อังกฤษและญี่ปุ่น มีนักวิจัยวิชาการและนักวิจัยชาวบ้านเก็บข้อมูลศึกษากันมา และททท.พิษณุโลก ก็ร่วมส่งเสริมการท่องเที่ยวกับกลุ่มชาวบ้านหนองแม่นา
มีชื่อเรียกทางวิทยาศาสตร์ว่า”Crasapedacusta Sowerbyi “ มีชื่อสามัญว่า “Freshwater Jellyfish” กินแพลงก์ตอน สัตว์เล็ก ๆ ไม่มีกระดูกสันหลังเป็นอาหาร มีขนาดประมาณเหรียญ 5 บาท หรือ เหรียญ 10 บาท ร่างกายมีสีขาวใสและขาวขุ่น ประกอบด้วยน้ำประมาณ 95-99 เปอร์เซ็นต์ มีลำตัวคล้ายร่ม หรือกระดิ่ง มีหนวด มีเยื่อบาง ๆ ตรงขอบร่มช่วยในการเคลื่อนไหว บริเวณกลางร่มเป็นทางเข้าออกของอาหาร ช่วงเวลาที่พบคือฤดูร้อนที่อากาศอบอุ่นและน้ำนิ่ง หรือช่วงเดือนมีนาคม-เมษายน แต่ก็ยังเป็นปริศนาอยู่ทุกวันนี้ เพราะตลอดช่วงฤดูฝน สายน้ำเข็กจะกลายสภาพเป็นสีน้ำตาลขุ่นข้นด้วยการชัดล้างของหน้าดินสูง ขณะที่ช่วงหน้าร้อนนั้นน้ำจะใส ๆ และยังเป็นปริศนา ช่วงหน้าฝนแมงกะพรุนเหล่านี้ซุกซ่อนอยู่แห่งหนไหน
ค้นข้อมูลเก่าก็พบว่า เจอทุกปี ช่วงหน้าแล้ง ปีนี้ 2556 ก็เริ่มพบในระยเป็นไข่ เกือบโตเต็มวัย “แมงกะพรุนน้ำจืด” ในลำน้ำเข็ก บริเวณ อุทยานแห่งชาติทุ่งแสลงหลวง ต.บ้านแยง อ.นครไทย จ.พิษณุโลก เริ่มค้นพบในจังหวัดพิษณุโลกเมื่อปี 2548 ที่บริเวณแก่งจิก หรือ แก่งท่าเดื่อ บ้านเข็กพัฒนา ต.บ้านแยง อ.นครไทย จ.พิษณุโลก ริมทางหลวงหมายเลข 12 พิษณุโลก-หล่มสัก กม.73-74 นั้น และบริเวณน้ำตกแก่งโสภา บริเวณ กม.ที่ 71-72 น้ำตกชั้นที่ 2 ที่เป็นแอ่งรับน้ำจากน้ำตกสูง 10 เมตร ที่พบว่า ตามแอ่งน้ำนิ่งต่าง ๆ มีแมงกะพรุนน้ำจืดขนาดโตเต็มไวผุดว่ายขึ้นมาจำนวนมาก โดยหลังจากค้นพบที่บ้านเข็กพัฒนาเป็นครั้งแรกเมื่อปี 2548 ชาวบ้านเข็กพัฒนา ได้เฝ้าติดตามการขึ้นผุดว่ายของแมงกะพรุนน้ำจืดมาอย่างต่อเนื่องมาทุกปี ย้อนหลังสิถิติการเริ่มพบวันที่ 5 มีนาคม ปี 2549 เริ่มพบวันที่27 กุมภาพันธ์ ปี 2548 เริ่มพบวันที่ 8 มีนาคม และปี 2551 เริ่มพบวันที่ 23 มีนาคม 2553 และจะพบเห็นต่อเนื่องไปจนถึงเดือนเมษายน ชาวบ้านแถบนั้นเรียกว่า “แมงอีหยิบ”ตามลักษณะพฤติกรรม”หยุบเข้า หยุบออก”ของมันขณะกำลังว่ายน้ำ
ตัวผมเองไปถ่ายภาพแมงกะพรุนน้ำจืดบ่อยครั้ง แทบทุกปีตั้งแต่ปี 2550 เป็นต้นมา เจอสภาพยังเป็นไข่บ้าง เจอสภาพระยะโตเต็มวัยบ้าง อย่างที่บอกครับ การไปถ่ายภาพทำข่าวแต่ละครั้งก็ต้องอาศัยโชคเข้าข้างด้วย แต่ก็ติดตามทุกปีเสมอมา เพราะที่ผ่านมา ททท.บูมการท่องเที่ยวพายเรือชมแมงกะพรุนน้ำจืดหลัก ๆ เฉพาะที่แก่งวังน้ำเย็น อช.ทุ่งแสลงหลวง หนองแม่นา อ.เขาค้อ จ.เพชรบูรณ์ ส่วนพิษณุโลกเองนั้น ไม่ได้รับการโปรโมทให้เป็นที่รู้จักเท่าไหร่ ทั้ง ๆ ที่ จุดนี้ น่าจะเป็น UNSEEN ที่น่าสนใจแห่งหนึ่งของจ.พิษณุโลก เป็นตัวบ่งชี้ความสะอาด ความหลากหลายของระบบนิเวศน์ของลำน้ำเข็ก แต่ปัจจุบันคนพิษณุโลกจำนวนไม่น้อย ก็ยังไม่ทราบข้อมูลว่า พิษณุโลกบ้านเรา มีสัตว์มหัศจรรย์ UNSEEN อาศัยในลำน้ำเข็ก
ปีนี้แม้จะยังรอจังหวะไปถ่ายภาพช่วงโตเต็มวัยอยู่ ไม่แน่ใจว่าจะถ่ายได้หรือไม่ นำภาพเก่าที่ไปถ่ายทำช่วงปี 2550-2553 มาแบ่งปันกันชนไปก่อนครับ ปลายเดือนมีนา-ต้นเมษาฯจะออกไปตามล่าแมงอีหยิบอีกหน
ภาพวิดีโอแมงกะพรุนน้ำจืดแก่งท่าเดื่อปี 2553