โดย…..คมดงเสือ
บ้านนา บ้านเรา เป็นหมู่บ้านเล็กๆ ของตำบลดงเสือเหลือ อ.โพธิ์ประทับช้าง จ.พิจิตร มีความอุดมสมบูรณ์ทั้งพืชพันธุ์ธัญญาหาร ที่ดี มีอะไรก็จะแบ่งบันกันกินกัน หรือไม่ก็กินร่วมกันมาตั้งแต่อดีต ซึ่งถือว่าเป็นจุดเริ่มต้นของการสร้างความสามัคคี ความเข็มแข็ง ของคนชุมชนอย่างยั่งยืน ผมเดินทางกลับบ้านไปคราวใด ผมก็จะชักชวนเพื่อนบ้านมานั่งกินส้มตำกันประจำครับ เพราะว่าส้มตำ เราแทบไม่ต้องซื้อหาอะไร ตำที ก็ประมาณ 2 ลูก ก็ประมาณ 5 ครก ครับ กินกับเพื่อนบ้านประมาณ 5 ครอบครัว กินกัน ก็คุยกันสนุกเฮฮากันไปแบบมีความสุขแบบบ้านเรากันมาก
บริเวณหน้าบ้านของผมก็จะมีต้นจัน ต้นหนึ่งที่ป้าสารี ได้ปลูกไว้ริมเขตแดนของบ้าน ผมเห็นตั้งแต่สมัยเด็กๆ จนโต ก็เห็นต้นจัน ต้นนี้สูงใหญ่เหมือนเดิม แต่ละปีในช่วงหน้าฝนนั้นต้นจัน ก็จะออกผลสีเหลือง เต็มต้นส่งกลิ่นหอม…. แต่ก่อนนี้ผลลูกจัน ผมก็จะเก็บไปฝากเพื่อนที่โรงเรียนประจำ เพราะเพื่อนผมชอบในกลิ่นหอม อยู่ได้นาน บางคนเห็นลูกจัน สุกงอม ก็กินเหมือนผลไม้ รสชาติก็อร่อย และในปีนี้ต้นจัน ต้นนี้ก็ออกลูกเหมือนเดิม ผมก็เก็บมาไว้ที่บ้านมาสูดดม แต่บางคนก็ไม่ชอบกลิ่นของลูกจัน…. แล้วแต่คนนะครับ
จากการสืบค้นข้อมูล พบว่า “จันขาว จันลูกหอม จันโอ จันอิน หรือ จัน” หลายคนก็คงจะทราบกันดีว่าเป็นไม้ต้นขนาดกลาง สูง 10-20 เมตร ผลัดใบ แต่ผลิใบใหม่เร็ว เรือนยอกทรงพุ่มกลมทึบ หรือ รูปไข่ ลำต้นเปลาตรง เปลือกสีดำแตกเป็น สะเก็ดทั่วไป ผลสดแบบมีเนื้อหลายเมล็ด ทรงกลม หรือ แป้น สุกสีเหลืองนวล ผลสุกรับประทานได้ มีรสหวานและมีกลิ่นหอม แก้ อาการนอนไม่หลับกระวนกระวาย ปลูกในสวนเพื่อให้ร่มเงา และ ดูผลผลสวยมีกลิ่นหอม เป็นไม้เนื้อหอม (หายากมาก)
ลองหามาสูดหอมกันนะครับ ผมเชื่อว่ามันหอมชื่นใจไม่น้อย หรือถ้าใครก็เอามาฝากเพื่อนๆๆ ได้ เพราะว่าเป็นไม้พันธุ์ที่ค่อนข้างหายากครับ…..