เจดีย์พระธาตุศรีสองรัก ตั้งอยู่ริมฝั่งแม่น้ำหมัน อ.ด่านซ้าย จ.เลย สร้างขึ้นในสมัยสมเด็จพระมหาจักรพรรดิแห่งกรุงศรีอยุธยา และพระเจ้าไชยเชษฐาธิราชแห่งกรุงศรีสัตนาคนหุต(เวียงจันทร์)
เมื่อปี พ.ศ. 2103 ตรงกับปีวอก โทศก จุลศักราช 922 เสร็จในปี พ.ศ. 2106 ตรงกับปีกุล เบญจศก จุลศักราช 925 พระธาตุศรีสองรักสร้างขึ้นเพื่อเป็นสักขีพยานในการช่วยเหลือซึ่งกันและกัน ระหว่าง กรุงศรีอยุธยา(สมัยมหาจักรพรรดิ) และกรุงศรีสัตนาคนหุต ปัจจุบันคือเวียงจันทร์ สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนชนลาว กษัตริย์ทั้งสองพระองค์ทรงครองราชสมบัติตรงกับสมัยที่พม่าเรืองอำนาจ พระเจ้าตะเบ็งชเวตี้ และพระบุเรงนองได้ยกทัพมารุกรานกรุงศรีอยุธยา และกรุงศรีสัตนาคนหุตหลายคราว และมีการรุกรานดินแดนต่างๆ เพื่อขยายอำนาจ สมเด็จพระมหาจักรพรรดิ และพระเจ้าไชยเชษฐาธิราช จึงตกลงรวมกำลังเพื่อต่อสู้กับพม่า
จึงทรงกระทำสัตยาธิฐานว่าจะไม่ล่วงล้ำดินแดนของกันและกัน และเพื่อเป็นที่ระลึกในการทำไมตรีต่อกัน จึงร่วมกันสร้างพระธาตุเจดีย์ศรีสองรัก เพื่อเป็นสักขีพยาน ณ กึ่งกลางระหว่างแม่น้ำน่าน และแม่น้ำโขง ซึ่งเป็นรอยของทั้งสองราชอาณาจักร
นอกจากนี้ภายในพระธาตุศรีสองรักยังมีพระพุทธรูปปางนาคปรก ศิลปะธิเบต หัวนาคปรกสร้างด้วยศิลา องค์พระพุทธรูปสร้างด้วยทองสำริด มีหน้าตักกว้าง 21 นิ้ว สูง 30 นิ้ว ทุกวันขึ้น 12 ค่ำ ถึง 15 ค่ำ เดือน 6 ชาว อ.ด่านซ้ายจะร่วมกัน จัดงานสมโภชพระธาตุขึ้น โดยจะนำต้นผึ้งมาถวายพระธาตุ ซึ่งถือว่าเป็นประเพณีอันศักดิ์สิทธิ์ประจำทุกปี
พระธาตุศรีสองรักพระธาตุศรีสองรัก เป็นเจดีย์ที่ก่อด้วยอิฐถือปูนมีฐานเป็นเหลี่ยมจัตุรัส ขนาดกว้างด้านละประมาณ 8 เมตร สูงประมาณ 32 เมตร อยู่ห่างจากที่ตั้งจังหวัดเลยไปทางทิศตะวันตกประมาณ 1 กิโลเมตร และอยู่ห่างจากที่ตั้งจังหวัดเลยไปทางทิศตะวันตก ประมาณ 83 กิโลเมตร องค์พระเจดีย์ตั้งอยู่ในวัดพระธาตุศรีสองรักบนเนินริมน้ำหมัน เป็นวัดที่ไม่มีพระภิกษุจำพรรษาอยู่ในวัด นอกจากองค์พระเจดีย์แล้ว ทางทิศตะวันตกองค์พระเจดีย์มีศิลาจารึก 1 แผ่น มีจารึกตำนานการสร้างพระธาตุศรีสองรักด้วยอักษรธรรมอยู่ด้วย นับแต่สร้างมาจนถึงปัจจุบันนี้นับได้ 400 ปีเศษ นอกจากเป็นปูชนียสถานสำคัญของอำเภอด่านซ้าย ยังเป็นปูชนียสถานที่สำคัญที่สุดของ อ.ด่านซ้าย จ.เลย ตราบเท่าทุกวันนี้
