กล้วยตากบางกระทุ่มขึ้นชื่อมากเป็นของฝากชื่อดังของจังหวัดพิษณุโลก แหล่งผลิตใหญ่มาจากอ.บางกระทุ่ม ทั้งผู้ประกอบการรายเล็ก รายใหญ่ แต่วันนี้ banana-society แบรนด์สินค้ากล้วยตากของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนกล้วยตากบุปผา เป็นผู้บุกเบิก พลิกโฉมการผลิตและจำหน่ายกล้วยตากเมืองสองแคว ทั้งคุณภาพการผลิตที่สะอาดถูกหลักมาตรฐาน แพ็คเกจจิ้งดูสะดุดตา และยังไม่หยุดการพัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่ต่อเนื่องน้ำเชื่อมกล้วยตาก สบู่กล้วยตาก
นายวุฒิชัย ชะนะมา อายุ 37 ปี กรรมการและผู้จัดการกลุ่มวิสาหกิจชุมชนกล้วยตากบุปผา เล่าที่มาที่ไปกว่าจะเป็นแนวหน้าในการพัฒนาผลิตภัณฑ์กล้วยตากของเมืองสองแคว ว่า กล้วยตากบางกระทุ่ม เป็นสินค้าของฝากที่ขึ้นชื่อมานานของจังหวัดพิษณุโลก แหล่งผลิตใหญ่ ๆ ล้วนมาจากอำเภอบางกระทุ่ม และเมื่อสืบย้อนไปรุ่นปู่ รุ่นย่า รุ่นพ่อ รุ่นแม่ กระทั่งรุ่นตน ต่างก็รู้จักการผลิตกล้วยตากที่มาแล้วทั้งนั้น
เฉพาะครอบครัวของตนรุ่นคุณแม่บุญเตือน ชะนะมา ก็ผลิตกล้วยตากเป็นธุรกิจครอบครัวมานานแล้ว ผลิตกล้วยตากแพ็คถุงขายในชื่อกล้วยตากป้าเตือน แต่การผลิตก็ยังคงใช้วิธีการเดิม ๆ คือ นำกล้วยมาจากผึ่งแดดผึ่งลมโดยตรง ริมถนนในหมู่บ้าน ที่ผ่านมา ผู้ที่เคยลิ้มลองกล้วยตากจากบางกระทุ่มต่างชื่นชอบในรสชาติที่หอนหวาน อร่อย แต่หากใครผ่านมาเห็นถึงแหล่งผลิต ก็อาจจะไม่ชอบกับวิธีการผลิตที่ไม่ถูกสุขลักษณะ
และตนเองก็คลุกคลีกับธุรกิจการผลิตกล้วยตากของครอบครัวมานาน ตนจบชั้นม.3 โรงเรียนบางกระทุ่มพิทยาคม จากนั้นก็มาช่วยครอบครัวทำกล้วยตากขาย วันหนึ่งมีแนวคิดว่า การผลิตกล้วยตากแบบเดิม ๆ ผลิตภัณฑ์ที่ออกมาก็ไม่แตกต่างกัน และไม่สามารถสร้างมูลค่าเพิ่มไปได้มากกว่านี้ หนำซ้ำลองคิดดู กล้วยตาก ที่มีกรรมวิธีการผลิตที่มากกว่ากล้วยปิ้งที่ขายทั่วไป แต่กล้วยตากกับจำหน่ายได้ในราคาที่ถูกกว่าด้วยซ้ำ กล้วยปิ้งขายสองลูกห้าบาท หรือ ลูกละ 5 บาท แต่กล้วยตากก็ยังแพ็คเป็นถุงขายชั่งน้ำหนักเป็นกิโลกรัม
วันหนึ่งมีโอกาสได้ไปศึกษาดูงานที่อ.สวนผึ้ง จ.ราชบุรี เห็นการใช้โครงอบพลังงานแสงอาทิตย์ ในการอบอาหาร จึงคิดว่า ต้องยกระดับการผลิตกล้วยตากให้เป็นอุตสาหกรรมที่มีมาตรฐานสากล แต่ครอบครัวตนก็ยังขาดเงินทุน ช่วงนั้นปี 2548 ได้รับความช่วยเหลือจาก รศ.ดร.เสริม จันทร์ฉาย ภาควิชาฟิสิกซ์คณะวิทยาศาตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร และกรมพลังงาน มาสร้างเครื่องอบแห้งพลังงานแสงอาทิตย์แบบกรีนเฮ้าส์ ( พาราโบลาร์โดม ) ขนาดกว้าง 8 เมตร ยาว 20 เมตร การทำแห้ง 160 ตารางเมตร สามารถอบกล้วยตากได้ครั้งละประมาณ 1,400 หวี ซึ่งขณะนั้น ได้รับความช่วยเหลือสนับสนุนทุนสร้าง 70 % จากราคาค่าก่อสร้างโดมละ 800,000 บาท และทำเริ่มต้นมา 2 โดม
เมื่อได้ห้องครัวที่สามารถทำอาหารให้สะอาดแล้ว ยังต้องพัฒนาการผลิตกล้วยตากให้ได้ถูกสุขลักษณะ นอกจากการอบแห้งที่ดีแล้ว ยังต้องควบคุมการผลิตตั้งแต่ การรับวัตถุดิบ การบ่ม การตัดแต่ง การอบแห้ง รวมถึงการขนส่งเพื่อขายผู้บริโภค ซึ่งได้รับการสนับสนุนจาก ภาควิชาเทคโนโลยีอาหาร คณะวิศวกรรมศาสตร์และเทคโนโลยีอุตสาหกรรม มหาวิทยาลัยศิลปากร และโครงการสนับสนุนการพัฒนาเทคโนโลยีของอุตสาหกรรมไทย สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ ( สวทช.) จนได้ผ่านการรับรอง มาตรฐานระบบสุขลักษณะที่ดีในการผลิตอาหาร ( GMP ) ในปี2551 เพื่อให้เกิดกล้วยตากที่มีกำลังผลิตสูง
อย่างไรก็ตาม ระยะเริ่มต้นการผลิต ยังมีกล้วยตากที่ตกเกรด มีขนาดเล็กเกินไป ผิวสีไม่สม่ำเสมอ มีตำหนิต่าง ๆ กลุ่มวิสาหกิจชุมชนกล้วยตากบุปผา จึงต้องหาทางในการแก้ปัญหาดังกล่าว โดยการสร้างแบรนด์สินค้า บานานาโซไซตี้ banana society ขึ้นมา พร้อมพัฒนาแพ็คเกจจิ้งให้หลากหลาย เป็นเอกลักษณ์ของแบรนด์ ดูดีทันสมัย และได้รับการตอบรับจากตลาดมากพอสมควร
สำหรับสินค้าที่ผลิตออกมาจำหน่าย ปัจจุบันมีหลายรูปแบบ อาทิ ผลิตภัณฑ์กล้วยตากพลังงานแสงอาทิตย์ ทั้งแบบกล่อง และแบบแพ็คเป็นซอง ซึ่งได้พัฒนาเคลือบรสช็อคโกแลตด้วย นอกจากนี้ ยังผลิตน้ำเชื่อมกล้วยตาก หรือผลิตภัณฑ์ไซรับกล้วยตาก ขณะนี้กำลังผลิตสบู่จากน้ำเชื่อมกล้วยตาก และอนาคตจะพัฒนาน้ำส้มสายชูกลั่นจากกล้วยตาก ซึ่งล้วนผลิตและพัฒนาในโรงงานเนื้อที่ 5 ไร่แห่งนี้
ส่วนยอดและช่องทางการจำหน่ายนั้น วุฒิชัย เผยว่า บานานา โซไซตี้ มียอดการผลิตและจำหน่ายเติบโตต่อเนื่องทุกปี การขาย 70 % เป็นตลาดในประเทศ ที่มีช่องทางจำหน่ายในห้างสรรพสินค้าชั้นนำทั้งในกรุงเทพฯและต่างจังหวัด และยอดการส่งออก 30 %
วุฒิชัย เผยต่อว่า บานานาโซไซตี้ นับเป็นผู้พลิกโฉมการผลิตกล้วยตากเมืองพิษณุโลก ด้วยกรรมวิธีการผลิตที่สะอาดและแพคเกจจิ้งที่สวยงาม แต่ปัจจุบันก็มีผู้ผลิตรายอื่น ๆ หลายรายได้เริ่มพัฒนาการผลิตขึ้นมาเช่นกัน ปัญหาที่พบในขณะนี้คือ แหล่งปลูกกล้วยน้ำว้า กำลังถูกทดแทนด้วยพืชเศรษฐกิจเชิงเดี่ยว อาทิ ไร่อ้อย ทำให้มันนี้ ในอำเภอบางกระทุ่มรวมถึงโรงงานกล้วยตากบุปผา ต้องสั่งกล้วยน้ำว้าจากทั่วภาคเหนือ ทังเชียงราย นครสวรรค์ กำแพงเพชร เลย อุตรดิตถ์ ที่แม้ว่าพื้นที่เหล่านั้นจะสามารถปลูกกล้วยน้ำว้าได้คุณภาพดี แต่หากถึงกระบวนการแปรรูปเป็นกล้วยตากแล้ว ชาวอำเภอบางกระทุ่มเสมือนอยู่ในสายเลือดที่ถ่ายทอดกันมาหลายรุ่น รสชาติกล้วยตากบางกระทุ่ม จึงเป็นเอกลักษณณ์และขึ้นชื่อในความอร่อย
โรงงานกลุ่มวิสาหกิจชุมชนกล้วยตากบุปผา ตั้งอยู่ริมถนนเนินกุ่ม-บางกระทุ่ม เลขที่ 2/3 หมู่ที่ 4 ต.เนินกุ่ม อ.บางกระทุ่ม จ.พิษณุโลก 65210 โทรศัพท์ 089-460779 081-8053325 เว็ปไซค์ http://www.banana-society.com